SON 6 YILDA HIZLI BİR BÜYÜME YAKALAYAN TÜRKİYE PYP PAZARININ, ÖNÜMÜZDEKİ 10 YIL İÇERİSİNDE POZİTİF BÜYÜMESİNİ SÜRDÜRMESİ BEKLENİYOR. NÜFUSA GÖRE FİLO BÜYÜKLÜĞÜ OLMASI GEREKENDEN 5 KAT DAHA DÜŞÜK SEVİYEDEKİ PAZARDA, PLATFORM KULLANIMI YAYGINLAŞTIRILARAK, SAYININ ARTIRILMASI HEDEFLENİYOR
Türkiye’de çok eski bir geçmişe sahip olmayan personel yükseltici platform (PYP) sektörü, son 6 yılda büyük tecrübe kazandı. Sektör, kazandığı bu tecrübe ile önümüzdeki 10 yılda da büyümesini devam ettirmesi bekleniyor. Pazardaki gelişmeler, platform kiralama sektöründe de orta ve küçük ölçekli birçok yeni firma doğmasına ve bu firmaların parklarına yatırım yapmasını sağladı. Yeni firmaların pazara giriş yapmasının yanı sıra vinç kiralama sektöründe bulunan birçok firma, platform kiralama işine yöneldi. Kiralama pazarının yapısına bakıldığında parkında ise 800’ün üzerinde platforma sahip olan sadece birkaç firma var iken, pazarın geri kalanını nispeten küçük filolara sahip olan firmalar oluşturuyor.
PAZARIN GELİŞİM ETKİLERİ
Türkiye platform pazarındaki güçlü ve pozitif büyüme, sektörün tek temsilcisi olan Personel Yükseltici Platform İşletmeci İmalatçı ve Distribütörleri Derneği (PLATFORMDER) ve bir dizi eğilime bağlı olarak gelişti. Bu gelişimler arasında iş sağlığı ve güvenliği için getirilen düzenlemeler yer alıyor. İSG alanında yapılan değişiklikle hükümetin iş yerinde güvenli şekilde çalışma şartlarına verdiği önem ile birlikte birçok yeni düzenleme getirildi. Yeni düzenlemeler ile platform kullanımları olumlu yönde etkiledi. 2013 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda yapılan değişiklik, Türkiye’de PYP kullanma oranına önemli katkı sağladı. Tüm iş sahaları için güvenlik mühendislerinin istihdamı zorunlu hale geldi. Ayrıca bu revize edilmiş düzenleme ile “Yükseklikte çalışma” yeniden tanımlandı. Bu tanım, seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma; yüksekte çalışma olarak kabul edildi.
COĞRAFİ KONUM
Yapılan düzenlemelerin yanı sıra platform kiralama sektöründeki yeni oyuncular ve sektörde bulunan firmaların Türkiye genelinde yeni şubeler açması ile platform kullanımı bilinci artmaya başladı. Bu farkındalıkla birlikte, PYP’lerin işlevselliği ve güvenlik anlamındaki önemi, talepte net bir artışı desteklediğinden daha belirgin hale geldi. Türkiye’de inşaat sektörünün büyümesine bağlı olarak büyük projeler ve yatırımların hızlanması platform kiralama pazarının kademeli olarak gelişmesini sapladı. Son olarak Türkiye’nin coğrafi konumu da pazarın gelişiminde etkili oldu. Türk yatırımcılar; komşu ülkeler, Türki Cumhuriyetler ve bazı deniz aşırı ülkelerdeki projeleri ile birlikte platform kiralama sektörü hareket kazandırdı. Ayrıca İran, Afganistan, Kuzey Afrika ülkeleri ve bazı Ortadoğu ülkeleri kiralama firmaları için potansiyel yerler oldu. Ayrıca, Suriye ve Irak’ta yaşanan olayların durulması beraber yatırımların artması ve bu ülkelerin cazip pazar haline dönüşmesi bekleniyor.
2002’DEN BU YANA PAZAR
2013 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda yapılan değişiklik, Türkiye’de platform kullanma oranına önemli katkı sağladı. Yeni düzenleme aynı zamanda PYP kiralama işi için bir dönüm noktası oldu. Yatırımların yüzde 90’ından fazlası filo genişlemesinin piyasadaki artan talep ile karşı karşıya kalmasına neden oldu. Makro ekonomik göstergeler 2019’da yavaşladı. Bu nedenle, filo büyüme oranının 2019’da ve kısmen 2020’nin başlarında düşmesi bekleniyor. Büyümenin 2020’den itibaren tekrar hızlanması bekleniyor. PYP pazarında yapılan araştırmaya göre 2012 yılında sektörde tahmini 2.500 adet makine bulunuyor. Pazar, daha sonraki yıllar katlanarak büyüme gösteriyor. 2013 yılında yüzde 28 büyüyen pazardaki makine sayısı 3.200’e çıkıyor. Pazarın yıllar içerisindeki büyüme oranları ve makine sayısının değişimi şu şekilde; 2014’de 4.250 (yüzde 32,8), 2015’de (yüzde 41,2) 6.000, 2016’da (yüzde 33,3) 8.000, 2017 yılında (yüzde 31,3) 10.500, 2018’de (yüzde 3,8) 13.000, 2019 yılının sonunda ise yüzde 3,8’lik bir büyüme bekleniyor ve pazardaki makine sayısının 13.500’e çıkacağı tahmin ediliyor.
GELECEK TAHMİNLERİ
Pazarda yapılan araştırma, gelecek yılda pazarın nasıl şekilleneceği noktasında bazı verileri ortaya koydu. Tahmini rakamlara göre 2020 yılında pazarda 11,1’lik bir büyümeyle beraber makine sayısının 15.000’e çıkması bekleniyor. 2021’de (yüzde 16,7) 17.500, 2022’de (yüzde 20) 21.000, 2023 yılında ise makine sayısının (yüzde 19) 25.000’e çıkacağı tahmin ediliyor.
OLMASI GEREKEN RAKAMLAR
ABD ve Avrupa ile karşılaştırıldığında, Türkiye’nin nüfusa göre filo büyüklüğü olması gerekenden çok daha düşük seviyelerde seyrediyor. Türkiye pazarı, Avrupa’nın ortalama değerini hedefliyorsa (IPAF araştırmalarına göre 100.000 Kişiye düşen platform sayısı 64), mevcut filo büyüklüğü, 2017’nin sonunda 10.500 adet yerine 52.000 adet olması gerekiyor. Türkiye’deki kiralama şirketleri kullanım oranlarının çok yüksek olduğunu gösteriyor. Pazarın artan talebini karşılamak için ekipmanların yoğun kullanımını tercih ediyorlar. Türkiye’de ortalama kullanım oranı, Avrupa’dan daha yüksek olduğu görülüyor.
PAZARIN YAPISI
Türkiye platform pazarındaki eğilim, diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi akülü makaslı kullanımında yoğunluk gösteriyor. Türkiye’de makaslı platformlar birinci segment yer alıyor ve hızlı bir şekilde gelişiyor. Makaslı Platformlar hem inşaat alanında hem de diğer yüksek çalışmalar için tercih ediliyor. Bununla birlikte son iki sene içerisinde eklemli platformlara da ilgi ve ihtiyaç artıyor. Önümüzdeki dönemde bu platformların kullanım oranlarında artış bekleniyor.
