Ülkemizde 2018 yılının ikinci yarısı başlayan dövizdeki dalgalanma, personel yükseltici platform satışlarına oldukça etkilemiş ve bu durum 2019 yılında da kendini göstermişti. Bu dönem zarfında dövizdeki istikrarsızlık, finansa erişimde yaşanan problemler ve firmaların döviz borçlarının Türk Lirası cinsinden artması neticesinde kredi ödemelerinin yeniden yapılandırılması; başta kiralama firmaları olmak üzere birçok firmanın personel yükseltici platform yatırımını ötelemek zorunda bıraktı.
Tam herşeyin sektör adına düzeleceğini ümit ederken, Aralık 2019’da Çin’in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan’da ortaya çıkan koranavirüs salgını çok kısa sürede tüm dünyaya yayıldı. Koranavirüs (Covid19) salgını dünyada modern zamanlarda görülen en büyük sağlık krizlerinden birisi oldu. Ancak salgın sadece bir sağlık krizi olarak kalmadı, tüm dünyayı etkileyen küresel, ekonomik ve sosyal krize dönüştü. Birçok sektörde üretim durdu, gelir etkisi ile tüketim ciddi ölçüde azaldı. Covid19 salgınının oluşturduğu bu ekonomik kriz, son 40 yılda gerçekleşmiş ekonomik krizler ve felaketlerden çok daha büyük bir etki olarak karşımıza çıktı. Pandeminin sebep olduğu/olacağı küresel krizin daha önceki küresel krizlere göre çok daha derin ve kalıcı olacağı tüm kesimler tarafından tahmin edilmektedir.
Salgının oluşturacağı şokların etkisi ve süresi net olarak bilinemediği ve tahmin edilemediği için tüm ekonomilerde yüksek oranda belirsizliğe yol açtı. Herkesin bildiği gibi, belirsizlik hem tüketim hem de yatırımların ertelenmesine ve dolayısıyla ekonomik daralmaya sebep olmaktadır. Firmalar açısından bakıldığında salgının ne kadar süreceği, tedarik zincirlerinin onarılıp onarılamayacağı halen net değildir.
COVID-19 salgını, personel yükseltici platform pazarını da yukarıda kısaca bahsetmeye çalıştığımız nedenlerden dolayı, büyük oranda etkilemiştir. Salgın, Kuzey Amerika ve Avrupa’da platformlara olan talebi neredeyse durdurma noktasına getirirken, Çin’de ise platforma talep Pandemi sürecinde büyük artış göstermiştir. Çin’de bu büyümenin en büyük nedeni olarak, altyapı ve üretimdeki büyüme olarak kendini göstermektedir.
Ülkemizde ise personel yükseltici platform pazarı 2021 yılında bir önceki yıla %100’ün üzerinde bir büyüme göstererek 2.000 adetlere ulaşmıştır.
| AKÜLÜ MAKASLI | DİZEL MAKASLI | AKÜLÜ EKLEMLİ | DİZEL EKLEMLİ | AKÜLÜ TELESKOBİK | DİZEL TELESKOBİK | ÖRÜMCEK PLATFORM | DİKEY PLATFORM | DİĞER (ÇEKİLEBİLİR) |
| 87,31% | 0,87% | 6,19% | 1,43% | 0,00% | 0,05% | 0,20% | 2,86% | 1,07% |
Tablo – 1: 2021 Yılında Satışı Gerçekleşen Platformların Yüzdelik Dağılımı
Tablodan da görüleceği üzere, akülü makaslı ürün grubu %87,31 ile sıfır platform satışlarında ilk sırada yer almaktadır. Akülü Makaslı ürün grubunda gerçekleşen satışların tamamında yerli üreticinin payı %35,56, tüm satışlardaki yerli üretici payı ise %32,79 olarak gerçekleştiği görülmektedir.
Grafik – 1: Akülü Makaslı Platform Ürün Grubunda Yerli / Yabancı Oranı
Grafik – 2: 2021 Yılı Satışlarında Yerli / Yabancı Oranı
2021 yılındaki satış adetlerindeki artış aslında 2018’in ikinci yarısından itibaren ötelenen makine yatırımlarının, personel yükseltici platform kullanımına artan talep doğrultusunda, zaruret haline gelmesidir diyebiliriz.
2021 yılında sıfır makine satışlarında önemli göstergelerden biri de aslında, yerli üreticilerin pazardaki payının büyümesidir. Bu büyümede yurt dışı ürünlerin tedarikinde yaşanan problemler ilk sırada yer alırken, ilave gümrük vergisi ve finansal problemler yerli ürün tercih edilmesinde önemli bir etken olmuştur.
Öte taraftan 05.10.2013 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan “Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” ile yüksekte çalışmaya yeni bir tanım getirilmesi, Personel Yükseltici Platform kullanımını artırmaya başlamış ve bu talep artışı neticesinde; 2013 yılından 2021 sonuna kadar kiralama parkı %500 büyüme göstererek 16.000 adetlere ulaşmıştır.
Sayın Faik Tekin tarafından Platformdergi’nin Mart – Nisan 2021 20.sayısında kaleme alınan yazıda, Türkiye’deki Personel Yükseltici Platform Pazarı potansiyelini aşağıdaki ifadeler ile anlatmıştı.
Olgunluk indeksi, ülkedeki nüfus ile platform adedinin oranlanmasıyla hesaplanmaktadır. Türkiye’nin olgunluk indeksini hesapladığımız zaman, halen büyüme periyodunun başında olduğunu görmekteyiz.
Tablo – 2: Olgunluk İndeksi Tablosu
Ürün yaşam eğrisine baktığımız zaman ise, Personel Yükseltici Platform sektörünün ABD ve Avrupa’da olgunluk evresinin sonuna yaklaştığını, ancak Türkiye’nin de büyüme evresinin başında olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum sektörde daha çok uzun bir yolumuzun olduğu sonucunu göstermektedir.
Grafik – 3: Ürün Yaşam Eğrisi
Sonuç olarak, personel yükseltici platform sektörü ülkemizde gelişime çok açık bir sektör olma yolunda emin adımlar ile ilerlemektedir. Bu ilerlemenin ihtiyaçları karşılayacak şekilde olması ve kurumsal bir zeminde hareket etmesi en büyük hedef olmalıdır. Bir örnek vermek gerekirse; ülkemizde inşaat sektöründe yüksekten düşme iş kazalarında ölüm oranı 2013 yılında %48 iken, 2020 yılı itibariyle %36’ya kadar düşmüştür. Bu düşüşte yasal düzenlemelerin yanı sıra personel yükseltici platformların katkısı azımsanmayacak kadar fazladır. Seviye farkının olduğu tüm çalışma ortamlarında personel yükseltici platformların, sektör ayırt etmeksizin, tercih edilir olması ile sektörümüz hak ettiği adetlere ulaşabilecektir.
Abdullah TUNCER
Genel Sekreter Yardımcısı
