Dünyamız, gelişen teknoloji ve artan ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli bir dönüşüm içerisindedir. Bu değişimde önemli bir role sahip olan tüm iş ve istif makineleri, projelerin başarılı, güvenilir ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatlarına uygun bir şekilde tamamlanmasında kilit bir rol oynamaktadır. Ancak, bu makinaların sadece satın alınması ve kullanılması yeterli değildir; satış sonrası hizmetler, bu makinelerin verimliliğini, dayanıklılığını ve kullanılabilirliğini artırmak için kritik bir öneme sahiptir.
Artık günümüzde ürünlerin tamamlayıcısı hale gelen satış sonrası hizmetler, ürün kalitesi ve fiyatı kadar rekabet karşısında farklılaşma yolu ile avantaj sağlanabilecek bir araç olarak görülmektedir. Müşteri merkezli işletmeler için müşteri memnuniyeti hem bir hedef hem de bir pazarlama enstrümanı olmaktadır. Yüksek ölçüde müşteri memnuniyeti oluşturan işletmeler yoğun rekabetin bulunduğu sektörlerde, özellikle iş makinaları sektöründe rekabet avantajı elde etmektedirler.
Elde edilen rekabet avantajının sürdürülebilir olması ise satış sonrası hizmet faaliyetlerinin kalitesine bağlıdır. Dolayısı ile müşterinin algıladığı ürün değerini artıracak ve onun güvenini kazanacak satış sonrası hizmetler müşteriye sunmaktadırlar. Bu sebeple işletmeler satış sonrası hizmet faaliyetlerinin önemine dikkat çekerek bu alanda strateji geliştirmektedirler.
07 Kasım 2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanarak, 13 Haziran 2014 tarihli ve 29029 sayılı resmî gazetede yayımlanan satış sonrası hizmet yönetmeliğinin esasları sadece tüketicileri kapsamaktadır. Kanun’da tarif edilen tüketici dışında kalan sanayici, tüccar, vb gibi tüzel kişilikler bu mevzuatın dışında kalmıştır. Bu nedenle de sanayi ürünlerinin satış sonrası hizmet uygulamaları Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamında ele alınmaktadır. Bu konuda 24 Mart 2017 tarih ve 30017 sayılı resmî gazetede “Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2017-2020)” yayımlanmıştı. Bu eylem planında, “Sanayi Malları İçin Satış Sonrası Hizmetler / Garanti Şartları Uygulaması Hususunda Çalışma Yapılacak” hükmüne yer verilmesine rağmen, herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Kamu otoritesinin bu konuda imalat ve ithalat yapan tüm firmaları kapsayan çalışmayı sektör paydaşları ile bir araya gelerek ivedilikle yapıp, kanunlaştırması önem arz etmektedir.
Satış sonrası hizmet, üretici veya ithalatçılar tarafından sağlanması gereken montaj, bakım ve onarım hizmetleri ile ilgilidir. Bu hizmetler, yurt içinde üretilen veya ithal edilen malların kullanım ömrü süresince sunulmalıdır. Satış sonrası hizmetlerin neden önemli olduğunu aşağıdaki başlıklarda sıralayabiliriz.
1. Verimlilik: İş ve istif makinelerinin sürekli ve etkili bir şekilde çalışması, projelerin zamanında ve bütçe dahilinde tamamlanmasını sağlar. Satış sonrası hizmetler, iş ve istif makinelerinin düzenli bakımını ve servisini içerir, böylece operasyonel verimliliği artırır ve beklenmeyen duruş sürelerini minimize eder.
2. Makine Kullanım Ömrü: İş ve istif makineleri bazan ağır çalışma koşullarına maruz kalırlar. Satış sonrası hizmetler, düzenli bakım, onarım ve yedek parça temini ile makinelerin dayanıklılığını artırır. Bu da iş ve istif makinelerinin ömrünü uzatır ve sahiplerine uzun vadeli bir yatırım sağlar.
3. Teknik Destek: Teknik sorunlar ve arızalar kaçınılmazdır. Satış sonrası hizmetler, müşterilere uzman teknik destek sağlayarak sorunların hızlı bir şekilde çözülmesine yardımcı olur. Bu, işletmelerin operasyonlarını aksatmadan devam ettirmelerini sağlar.
4. Hızlı Yedek Parça Temini: İş ve istif makinelerinde oluşabilecek arızaların hızlı bir şekilde giderilebilmesi için uygun yedek parçaların temini önemlidir. Satış sonrası hizmetler, müşterilere hızlı ve doğru yedek parça temini sağlayarak iş makinelerinin en kısa sürede tekrar iş başına dönmesini sağlar.
5. Tasarrufu: Düzenli bakım, doğru kullanım eğitimleri ve teknik destek, iş ve istif makinelerinin daha uzun ömürlü olmasına ve beklenmedik arızalardan kaçınılmasına yardımcı olur. Bu, işletmelerin uzun vadeli maliyet tasarrufu sağlamalarına katkıda bulunur.
6. Müşteri Memnuniyeti: Kaliteli satış sonrası hizmet, müşteri memnuniyetini artırır. Müşteriler, iş ve istif makinelerini satın alırken sadece ürünün kalitesine değil, aynı zamanda satış sonrası destek hizmetlerine de güvenirler. Tatmin edici bir müşteri deneyimi, müşteri sadakatini artırabilir ve olumlu referanslara yol açabilir.
7. İstihdam: İş ve istif makinalarında satış sonrası hizmetlerin mevzuatlar çerçevesinde zorunlu hale gelecek olması, istihdama da olumlu yönde etki edecektir. Özellikle “Nitelikli Personel” ihtiyacının yetiştirilmesi ve sonrasında istihdamı artabilecektir.
Devlet tarafından belirlenen yasal düzenlemeler ve denetimler, iş ve istif makinaları satış sonrası hizmetlerde adil rekabet koşullarını sağlamak için önemlidir. Yasalar, haksız ticaret uygulamalarını önlemek, rekabeti korumak ve tüketicileri güvence altına almak için geliştirilmelidir. Sektördeki tüm paydaşların iş birliği yapması ve adil rekabeti destekleyen bir kültür oluşturması önemlidir.
Abdullah TUNCER
Platformder Genel Sekreter Yardımcısı
IPAF Türkiye Müdürü