Brexit geçiş döneminin bitişiyle 1 Ocak 2022’den itibaren UKCA sertifikası zorunlu oluyor.
UKCA Nedir?
UKCA (UK Conformity Assessment-Birleşik Krallık Uygunluk Değerlendirme), Brexit ile birlikte Birleşik Kralık’a (İngiltere, İskoçya, Galler) ihraç edilecek ürünler için CE (Conformitè Europëenne) işaretinin yerini alan ürün markasıdır.
1 Ocak 2021 tarihi ile uygulanmaya başlayan UKCA işareti, geçiş sürecinin tamamlanmasının ardından 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren Birleşik Krallık (BK) için zorunlu hale gelecektir. Geçiş sürecinde CE işareti BK tarafından kabul edilmektedir. Ancak 1 Ocak 2022 itibariyle bu iki uygulama birbirinden tamamen ayrılacaktır. UKCA işareti taşımayan ürünler BK pazarına giremeyecektir.
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren hem AB hem de BK pazarlarına yönelik ürünlerin CE ve UKCA standartlarının ikisini de karşılaması beklenmektedir.
Ürünlerini BK’ya ihraç etmek isteyen üreticilerin geçiş süresi içinde UKCA belgelendirme süreçlerini tamamlamaları tavsiye edilmektedir.
UKCA Hangi Ürünlerde İstenmektedir?
Mevcut CE işaretini zorunlu tutan yönetmelik kapsamına giren ürünlerin birkaç istisna hariç neredeyse tamamı UKCA işareti kapsamındadır. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren aşağıdaki hususların tümünün geçerli olması durumunda UKCA işareti kullanılacaktır:
1.Ürün BK pazarına arz edilecekse,
2.Ürün UKCA işareti gerektiren mevzuat kapsamında ise,
3.Ürün hakkında 3. taraf uygunluk değerlendirmesi gerekli ise,
4.Ürün uygunluk değerlendirmesi BK onaylı değerlendirme kuruluşunca yapılmış ve uygunluk dosyası 1 Ocak 2021’den önce AB’de yerleşik bir onaylanmış kuruluşa aktarılmamış ise.
UKCA İşareti Nasıl Alınır?
BK yetkili otoritelerince onaylanan değerlendirme kuruluşlarına başvurulması gerekmektedir. BK’da yerleşik CE sertifikası sağlayan çoğu kuruluş bu statüdedir. BK Akreditasyon Servisi (UKAS) vulusal akreditasyon servisi olarak çalışmaya devam edecektir. UKMCAB (UK Market Conformity Assessment Bodies) veri tabanından onaylanmış yetkili kurumlar bilgisine ulaşılabilmektedir.
1 Ocak 2021 tarihi itibariyle ilgili mevzuatta ihracatçının bir temsilci ya da sorumlu kişi ataması gerekiyorsa, BK pazarı için tüm yetkili temsilciler BK’da yerleşik olmalıdır. Ürün Birleşik Krallıkta üretilmiyorsa Birleşik Krallıkta yerleşik ithalatçının bilgileri ve adresi ürün belgelerine işlenmelidir.
UKCA Belgelendirme Sürecine Hazırlık
Süreç CE işareti sahibi üreticileri ile CE işareti olmayan üreticiler için farklı işleyecektir. CE işareti olanların gerekliliklerin büyük oranda örtüşmesi nedeniyle süreci daha hızlı tamamlayacağı beklenmektedir.
Henüz CE işaretine sahip olmayan üreticiler için bu süreçte gerekli şartları sağlamak bakımından yapılması gerekli düzenlemeler ile daha uzun ve yoğun sürecektir.
UKCA İşareti Uygulamasında Bazı Önemli Konular:
1.Uyum süreci içinde mevcut CE işareti sahibi ürünler 1 Ocak 2022 tarihine kadar BK pazarında satılabilecektir.
2.Ürünlerini 1 Ocak 2021 öncesinde AB veya BK pazarlarına sürmüş üreticilerin bu ürünlerle ilgili ek bir şey yapmaları gerekmemektedir.
3.B onaylı kurumlar tarafından verilen CE sertifikaları 1 Ocak 2021 tarihinden sonra alınmış olsa dahi 1 Ocak 2022 tarihine kadar BK pazarında bu CE işareti kullanılabilir.
4.1 Ocak 2021 tarihiyle birlikte BK tarafından onaylanan kurumlarca BK standartlarına uymadığı tespit edilen ürünlerin UKCA işareti alması gerekmektedir.
5.1 Ocak 2021 tarihinden itibaren 24 ay içinde, çoğu CE işaretli ürüne UKCA işareti eklenebilir.
6.BK merkezli AB onaylı tüm değerlendirme kuruluşları, 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle BK onaylı değerlendirme kuruluşları olmaktadır.
7.Karşılıklı tanıma anlaşmaları aksine işaret etmediği müddetçe 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren BK onaylı kuruluşlar tarafından yapılan değerlendirmeler AB tarafından kabul edilmeyecektir. Aynı şekilde AB onaylı kuruluşların yaptıkları değerlendirmeler BK tarafından kabul görmeyecektir.
8.Ürün hem CE hem de UKCA standartlarını karşılaması ve her iki Pazar için de üretilmesi durumunda iki işareti de kullanabilecektir.
9.UKCA işareti çoğu ürün için 1 Ocak 2023 tarihine kadar ürüne iliştirilmiş bir etikete ya da ürün beraberindeki bir belgeye iliştirilebilir.
10.UKCA işaretinin 1 Ocak 2023 ve sonrasında çoğu ürün için doğrudan ürüne iliştirilmesi gereklidir.
Makine İhracatında UKCA İşareti Kullanımı
UKCA işaretinin kapsadığı ürün grupları arasında basit basınçlı kaplar, elektromanyetik uygunluk, otomatik olmayan tartı aletleri, ölçüm cihazları, liftler, radyo ekipmanları, basınçlı ekipmanlar, zararlı maddelerin sınırlandırılması ve makineler bulunmaktadır.
Tıbbi ekipmanlar, Raylı ürünlerde iş birlikleri, inşaat malzemeleri ve sivil amaçlı patlayıcılar da UKCA mevzuatı içerisinde olmakla birlikte bazı özel kurallara sahiptir.
Makine Tedariği Güvenlik Yönetmelikleri 2008 (The Supply of Machinery Safety Regulations 2008) UKCA işaretlemesi uygunluk beyanına izin verilen yasal alandadır. Manuel olarak çalıştırılan makineler (kaldırma amaçlı kullanılanlar hariç), alet ve merdivenler UKCA mevzuatına girmemektedir.
Makine üzerinde değişiklik yapılan çoğu durumda UKCA uygunluğu gerekmemektedir. Ancak İş Ekipmanları Kullanım Yönetmeliği (PUWER-Provision and Use of Work Equipment Regulations) yükümlülükleri ve ürün sağlığı gereksinimleri karşılanmalıdır. Yapılacak değişikliğe bağlı olarak ürün üreticisinden tavsiye istenebilir ve yapılacak değişikliğe göre mühendislik uzmanlığına ihtiyacınız olabilir.
Ancak makine üzerinde yapılacak değişiklik;
1.Ürünü yeni bir makine haline getirecek kadar geniş kapsamlı ise,
2.Ürün güvenlik sitemlerini ya da fonksiyonlarını etkiliyorsa ya da,
3.Ürünün orijinal halinde yer verilmeyen kayda değer risk artışı getiriyorsa (manuel bir makinenin bilgisayar kontrollü hale getirilmesi gibi)
üzerinde değişiklik yapılan makinenin uygunluk değerlendirmesi kriterlerini sağlaması ve ürüne yeni UKCA işareti alınması gerekmektedir.
UKCA’ya Geçiş Düzenlemeleri İle İlgili Kaynaklar
UKCA’ya geçiş düzenlemeleri ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için Birleşik Krallık İş, Enerji ve Endüstriyel Strateji Bakanlığı ve Sağlık ve Güvenlik İdaresinin altta sıralanan sayfalarına göz atabilirsiniz:
•Placing Manufactured Goods on the Market in Great Britain
•Placing Manufactured Goods on the European Union (EU) Market
•Using the UKCA Mark
•Conformity Assessment Bodies Change of Status
•Work Equipment Machinery
Kaynak: İş bu çalışma; Türkiye’nin Makinecileri / Makine İhracatçıları Birliği tarafından hazırlanmış olup, bilgileri dahilinde dergimizde yayınlanmıştır.
