PLATFORMDER TARAFINDAN YAPILAN KORONAVİRÜS ETKİ ANKETİNE GÖRE SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN PANDEMİ SÜRECİNDE SINIRLI HİZMET VERDİĞİ VE YATIRIM PLANLARINI GELECEK YILLARA ERTELEDİĞİ GÖRÜLDÜ. ZORLU SÜREÇTE PERSONELİNE SAHİP ÇIKAN FİRMALAR, İŞTEN ÇIKARMA SEÇENEĞİNE BAŞVURMADI
Personel yükseltici platformlar, koronavirüs ile mücadelenin üst düzeyde olduğu pandemi döneminde, kamu sağlığını korumaya ve sosyal yaşamı aksatabilecek riskleri ortadan kaldırmaya yönelik yapılan ve yüksekte çalışma gerektiren tüm işlerde önemli roller üstlendi. Platformlar, ayrıca zamanla yarışılan bu dönemde, iş süreçlerini de kısalttı. Bu kapsamda personel Yükseltici Platform İşletmeci İmalatçı ve Distribütörleri Derneği (PLATFORMDER) tarafından PT20 listesinde bulunan firmalara ve dernek üyelerine koronavirüs salgınının personel yükseltici platform sektörüne etkisini araştıran bir anket çalışması yapıldı. Ankette, koronavirüs salgınının sektöre etkileri ile alınan ve alınması gereken tedbirlerin değerIendirilmesi amaçlandı.
MARMARA VE İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Ankete katılanların yüzde 87’lik kısmını kiralama firmaları oluşturdu. Katılımcıların yüzde 69,6’lık kısmı Marmara Bölgesi, yüzde 21,7’lik kısmı ise İç Anadolu Bölgesi’nde hizmet veriyor. Ankete katılan kiralama firmalarının 2019 yılı doluluk oranına bakıldığında yüzde 76,2’lik kısmının doluluk oranı yüzde 60’ın üzerinde gerçekleştiği görüldü. Sektörde yer alan firmalarının vadeli çalışma süresinde yüzde 44,4’lük oranlı 3 aylık vade ilk sırada iken, 2.sırada yüzde 27,8 ile 12 aylık vadeli çalışma yer aldı.
FİNANS
Koronavirüs salgını ile nedeniyle ankete katılan firmaların tahsilatlarına bakıldığında firmaların yüzde 52’si tahsilatlarının yüzde 20’lik kısmını gerçekleştirirken, yüzde 40’ın üzerinde tahsilatlarını gerçekleştiren firma oranı yüzde 30 oldu. Herhangi bir kredi kuruluşunda kullanılabilir kredisi olan firmaların oranı yüzde 70 iken, ödenmemiş kredi borcu olanların oranı yüzde 60, kredi borcu olan firmaların, yapılandırma taleplerine olumlu dönüş oranı yüzde 70 oldu. Kiralama firmalarının 2019 yılından tahsilatını yapamadıkları tutarın toplam ciro içerisindeki oranına bakıldığında yüzde 13’lük kısmın tahsilatlarının yüzde 50’sinden fazlasını tahsil edemediği görüldü. Yüzde 43,5’lik kısmın da 2019 yılından yapılamayan tahsilat oranı yüzde 10 civarında olduğu görüldü. Ankette hizmet verilen sektörler arasında ilk sırada inşaat sektörü yer alırken, ikinci sırada bakım ve onarım, üçüncü sırada ise enerji sektörü karşımıza çıktı. Son sırada ise nükleer santral bulunuyor.
YATIRIMLAR ERTELENDİ
Koronavirüs için alınan önlemler kapsamında firmaların yüzde 43 sınırlı hizmet verirken, kapasitesi azalan firmaların oranı yüzde 30’un üzerinde oldu. Bunun bir sonucu olarak da firmaların yüzde 60’ında yeni iş alımı olmadığı belirtildi. Firmalar, kısa süreli veya bir önceki yıldan gelen işleri devam ettirdikleri görüldü. Kiralama firmalarının 2020 yatırımlarına bakıldığında, yüzde 50’lik kısım yatırımlarını iptal ederken, yüzde 30’luk kısım yapacakları yatırımları 2021 ve 2022 ye öteledi. Yüzde 17’lik kısmın ise yatırımlarının belli bir oranını gerçekleştirdiği görüldü. Süreçte istihdam için sorulan sorulara verilen cevaplar incelendiğinde yüzde 30’luk bir kısım tam istihdama devam ederken, kısmi olarak çalışmayı seçenlerin oranı yüzde 65 oldu. Çalışma durumunda ise yüzde 44 ile nöbetleşe çalışma ön plana çıkıyor. Sektör bu dönemde personellerine sahip çıkarak, neredeyse tüm firmalar, işten çıkartma seçeneğine başvurmadı.
ÖNLEM PAKETLERİ
Koronavirüs salgını süreci ile birlikte alınan önlem paketlerine ilişkin verilen cevaplara bakıldığında kısa çalışma ödeneğinin faydalı olduğu görüldü. Muhtasar, KDV ve SGK pirim ödemelerinin 6 ay ertelenmesinin faydalı olduğu düşünüldü. Bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemelerinin 3 ay ötelenmesinde, leasing kuruluşları mevcut leasing taksit ödemelerindeki ilk 3 aylık erteleme taleplerini leasing kredisinin kullanım günündeki faiz koşullarından yaptıklarından erteleme maliyetlerini artırması nedeniyle etki düzeyenin sınırlı olduğu görüldü. Kamu bankalarının yaptığı öteleme koşullarının, özel finans kurumlarından da beklendiği raporda görüldü. Anketin son kısmında firma olarak alınan tedbirleri sorulduğunda ilk sırada çalışma sürelerinin kısaltıldığı, ikinci sırada dergi ve sosyal medya reklamlarına ara verildiği görüldü.
Anket sonucuna göre aşağıda oluşturulan sektör talepleri ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşıldı.
1. Leasing ve banka kredi erteleme taleplerinde baz alınacak olan faiz oranlarının ertelemenin yapıldığı tarihteki güncel faiz oranlarından yapılması.
2. Firmalara çek, maaş ve cari ödemelerde kullanılmak üzere bankalar tarafından tahsisi planlanan KGF kredileri bankaların limitlerinin kısıtlı olması nedeniyle firmalara çok az miktarlarda tahsis edilmekte olup, tahsisi edilen tutarlarının arttırılması.
3. 3 aylık süre ile ertelenen vergi ve SGK ödemelerinin erteleme sürelerinin dolduğu ve ödemelerin yapılacağı tarihte bankalar tarafından firmalara bu ödemelerde kullanılmak üzere kısa vadeli eşit taksit ödemeleri güncel faiz oranlarından kredi tahsis edilerek, ödeme yükünün firmalar için ileriki aylara ödemelerin dağıtılması suretiyle finansal açıdan rahatlama sağlanabilmesi
4. Kamu projelerinde, ana yükleniciye yapılan hak ediş ödemelerinin, ana yüklenici tarafından alt taşeron firmalarına zamanında ödenmesi sağlanması ve yapılamayan alt taşeron ödemelerinin takip edilmesi ve ödenmesinin sağlanması
5. Kısa çalışma ödeneğinde yaşanan problemlerin çözülmesi
